Domowe sposoby na zgagę w ciąży
Domowe sposoby na zgagę w ciąży
Ciąża to szczególny czas dla kobiety. Nie tylko dlatego, że rozwija się pod jej sercem mała istota, jest wspaniałym czasem oczekiwania, radości, ale również dlatego że zdarzają się dolegliwości uprzykrzające ten wyjątkowy okres. Jedną z uciążliwych dolegliwości kobiet ciężarnych jest zgaga (łac. pyrosis) wynik refluksowego drażnienia przełyku będącego konsekwencją wzrostu ciśnienia wewnątrz żołądka - ucisk ciężarnej macicy na żołądek i jelita oraz zmian hormonalnych.
Według Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu zgaga może dotyczyć całego okresu ciąży. Pod wpływem produkcji przez organizm kobiety w dużej ilości hormonów warunkujących i „opiekujących się” ciążą, szczególnie na jej początku (m.in. progesteronu, HCG, relaksyny) następuje rozluźnienie mięśni gładkich, które występują najczęściej w układzie pokarmowym. Rezultatem tego jest wolniejsze przesuwanie się pokarmu w przewodzie pokarmowym, co powoduje dyskomfort u mamy. Służy jednak rozwijającemu się maleństwu, ponieważ zwolnienie perystaltyki pozwala na większą absorpcję substancji odżywczych, które poprzez przepływ krwi odżywiają łożysko.
Zgaga pojawia się, gdy mięśnie oddzielające przełyk od żołądka ulegają częściowemu zwiotczeniu i rozluźnieniu, wówczas zmniejsza się napięcie mięśniowe w dolnym zwieraczu przełyku, co skutkuje cofaniem się treści pokarmowej i kwaśnego soku żołądkowego (zawierającego kwas solny, enzymy trawienne) z żołądka do przełyku. Kwas solny z soku żołądkowego podrażnia wrażliwą śluzówkę, wywołując nieprzyjemne pieczenie lub uczucie gorąca w górnej części przewodu pokarmowego (za mostkiem) promieniujące od klatki piersiowej w kierunku gardła i cofanie się zawartości żołądka. Często obserwuje się również odbijanie, kwaśno - gorzki smak w ustach i czasami wymioty.
W II i III trymestrze rozwijającej się ciąży (przybywające kilogramy i powiększające się, rosnące dziecko) ataki zgagi mogą również nasilać się z powodu mocno powiększającej się macicy, która rozciąga przeponę, wywiera nacisk i utrudnia żołądkowi „domykanie się”.
Zgagę nasila niewłaściwa dieta i nawyki żywieniowe (pospieszne spożywanie posiłków, przejadanie się, najadanie się na noc), nadwaga, stres i nadmierna nerwowość, niewygodna pozycja, noszenie obcisłego ubrania, niektóre leki. Choć dolegliwość ta nie stanowi zagrożenia dla rozwijającego się dziecka jest dokuczliwa i uciążliwa dla mamy. I aby nie zabrała radości z oczekiwania na nie, można częściowo jej zapobiec lub złagodzić jej objawy. Przedstawiam kilka wskazówek, prostych domowych i bezpiecznych porad ujętych w swoisty dekalog.
Mamo!
1. Profilaktyka w diecie:
- popraw swoją dietę, wyeliminuj produkty działające rozluźniająco na zwieracz przełyku (pobudzające wydzielanie cholecystokininy m.in. tłuste, wzdymające, pikantne, smażone, ostro przyprawione potrawy czy zwiększające wydzielanie kwasów żołądkowych mocną herbatę, kawę, napoje typu cola i inne napoje gazowane zawierające kofeinę)
- warto wykreślić z menu niektóre pokarmy - sery pleśniowe, słodycze, czekoladę, orzeszki ziemne, owoce cytrusowe, kwaśne owoce, soki (np. pomidorowy) i warzywa (np. ogórki kiszone) oraz cebulowe, produkty z dodatkiem glutaminianu sodu
- na ,,czarnej liście” powinny znaleźć się oczywiście wszelkie używki typu alkohol, nikotyna, kofeina.
2. Zmień nawyki żywieniowe:
- przy stole zwolnij, nie spiesz się przy spożywaniu posiłków - szybkie konsumowanie powoduje połykanie powietrza, które umiejscawia się w układzie pokarmowym, a łykane duże kęsy, niedokładnie rozdrobnione są trudniejsze do strawienia
- jedz małe porcje, nie przejadaj się, dokładnie przeżuwaj każdy kęs, spożywaj regularnie 5 posiłków dziennie, ostatni na 3 godziny przed snem - posiłki nie powinny zbyt mocno obciążać żołądka, aby nie był zbyt wypełniony i nie następowało cofanie się treści pokarmowej do przełyku
- posiłki spożywaj w spokojnej, przyjaznej atmosferze, bez pospiechu, aby nie narażać się na skurcze żołądka
- unikaj zbyt gorących potraw
- zaprzestań picia większej ilości płynów w trakcie posiłków lub bezpośrednio przed / po nim
- pij między posiłkami- miej zawsze przy sobie butelkę z wodą niegazowaną, niskosodową, najlepiej w temperaturze pokojowej.
3. Uważaj na nadwagę:
- zmniejsz tempo przyrostu masy ciała, stopniowe przybieranie na masie ciała zmniejsza nacisk na układ pokarmowy
- ogranicz obfite posiłki szczególnie bogate w tłuszcze i węglowodany.
4. Wprowadź do diety dodatkowo surowe migdały, regulujące system trawienny po posiłku i mające odczyn zasadowy, neutralizujący kwas solny w żołądku
- migdały są cennym źródłem magnezu i cynku sprzyjającym rozwojowi dziecka i Twojego dobrego samopoczucia, a zawarte nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i siatkówki oka u rozwijającego się płodu
- warto je mieć przy sobie podjadać w ciągu dnia lub po posiłku
- pamiętaj jednak, że potrafią być alergenami i zawierają sporo kalorii, więc nie należy przesadzać.
5. Polub imbir
- jego kłącze korzystnie wpływa na proces trawienia
- ze względu na działanie przeciwwymiotne możesz go dodać do sosów obiadowych, sałatek, pić jako herbatkę i napar ze świeżego startego / pokrojonego korzenia, traktować jako przekąskę w formie upieczonych ciasteczek czy po prostu żuć jego plasterek.
6. Korzystaj z mleka i jego przetworów o niskiej zawartości tłuszczu, które doraźnie zmniejsza odczucie zgagi - ciepłe mleko z kardamonem, kefir, jogurt.
7. Dbaj o luźną, wygodną odzież, nie uciskającą w pasie ani na brzuchu, aby nie napierała na żołądek i nie nasilała zarzucania treści pokarmowej do przełyku.
8. Spokój, relaks, przyjemna atmosfera to Twoi sprzymierzeńcy w dolegliwościach ciążowych (nie tylko przy zgadze)
- nie postępuj szybko i gwałtownie, nie forsuj, nie stosuj nadmiernego wysiłku, nie pochylaj się
- nie zrywaj się rano przy wstawaniu z łóżka, ale poleż parę minut i spokojnie wstań
- bezpośrednio po posiłku odpocznij, zrelaksuj się najlepiej w pozycji siedzącej (nie leżącej)
- utrzymuj prostą postawę ciała
- odpoczywaj w pozycji półsiedzącej
- dużo spaceruj
9. Śpij „wyżej” - pozycja leżąca sprzyja zgadze ułatwiając kwasom żołądkowym zarzucanie treści i przesuwanie się do przełyku:
- zmodyfikuj swoje łóżko (wezgłowie wzniesione o 50 cm od podstawy)
- śpij w pozycji, w której głowa i klatka piersiowa znajdują się wyżej poziomu brzucha, np. dodatkowa poduszka.
10. Żucie gumy - może też wspomagać pokonanie zgagi, zwiększając wydzielanie śliny neutralizującej kwasy w przełyku, można też żuć wspomniane migdały.
Gdy wyczerpią się lub okażą się nie wystarczające domowe sposoby, a dolegliwości zgagi utrzymują się warto odwiedzić aptekę. Zalecane w pierwszej kolejności są preparaty zobojętniające kwas żołądkowy. Można także rozważyć te ochraniające podrażniony przełyk, pomagające uregulować trawienie i uspokoić system trawienny. Przed użyciem należy zapoznać się z ulotką lub skonsultować się z lekarzem i upewnić się czy ich skład jest odpowiedni dla kobiety ciężarnej.
Jeśli zmagasz się ze zgagą, gdy przyjmujesz jednocześnie leki, np. na bezsenność, obniżające ciśnienie tętnicze krwi, antydepresyjne lub wspomagające leczenie chorób układu krążenia (niektóre leki nasilają te dolegliwość), zgłoś się do lekarza.
Piśmiennictwo:
- Iwanowicz-Palus G., Makara-Studzińska M. i wsp., Psychologia w położnictwie i ginekologii, PZWL, Warszawa 2009
- Rekomendacje PTGiP, Ginekologia Polska 2016,3
- Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2020.
Autor: Położna Beata Wesołowska
Beata Wesołowska - jestem położną z 30-letnim stażem w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym przy ul. M. Kamieńskiego we Wrocławiu na Oddziale Neonatologii z Pododdziałem Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka oraz Wcześniaków. Od początku drogi zawodowej podmiotem mojej codziennej pracy jest Noworodek i Jego Mama.
Poza stałą pracą w szpitalu od 2016r. prowadzę zajęcia edukacji okołoporodowej dla młodych Rodziców we Wrocławskiej Szkole Rodzenia, od 8 lat współpracuję z firmą Bayer jako ambasadorka marki Bepanthen i odwiedzam Rodziców w ramach wizyt patronażowych jako położna środowiskowo- rodzinna.
Czytaj Więcej
Dieta matki karmiącej piersią
Mleko matki to najlepszy pokarm, jakiego możesz dostarczyć swojemu dziecku. Dowiedz się, jak prawidłowa dieta matki karmiącej piersią zapewni Twojemu maleństwu komplet niezbędnych składników odżywczych.
Karmienie piersią - porady pielęgnacyjne
Karmienie piersią zaspokaja fizjologiczną potrzebę maleństwa i pomaga zacieśniać naturalną więź między matką i dzieckiem. Początki mogą jednak być niełatwe. Dowiedz się, jak skutecznie dbać o higienę i pielęgnację podczas karmienia piersią.
Higiena intymna po porodzie
W okresie połogu ciało matki regeneruje się po porodzie. Należy wówczas zadbać o bezpieczne gojenie ran poporodowych. Dowiedz się, jak wygląda prawidłowa higiena intymna po porodzie.