Skóra atopowa a wrażliwa - charakterystyka

Skóra zbudowana jest z naskórka oraz skóry właściwej, pod którą leży tkanka podskórna. W skórze znajdują się również tzw. przydatki skóry, takie jak gruczoły potowe, łojowe, mieszki włosowe, paznokcie. Chroni ona ciało przed uszkodzeniami mechanicznymi, zapobiega utracie wody, reguluje ciepłotę ciała. Jest więc organem, który, podobnie jak wątroba czy serce, pełni bardzo różne funkcje¹. W związku z tym, tak samo jak inne organy, może mieć swoje deficyty, jak również chorować.

Skóra wrażliwa

Skóra wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych zachowuje się zupełnie inaczej niż normalna. Swędzi, piecze, jest napięta. Szybko pojawia się zaczerwienienie, a nawet wysypka. Dzieje się tak, gdy dochodzi do zaburzenia mechanizmów obronnych. Najczęściej wynika to z niedostatecznej wilgotności naskórka oraz uszkodzenia ochronnej warstwy hydrolipidowej przez preparaty, które zmieniają jej kwaśny odczyn na zasadowy.

Skóra staje się wrażliwa na skutek zanieczyszczeń powietrza, przyjmowanych wraz z pożywieniem konserwantów, pestycydów. Niekorzystnie działają na nią również klimatyzowane pomieszczenia, centralne ogrzewanie, chemiczne składniki kosmetyków, ostre przyprawy, używki, czyli papierosy i alkohol, brak świeżego powietrza, zła dieta, nadmiar detergentów, twarda woda, syntetyczne tkaniny, stres, a także źle dobrane kosmetyki.

Do niedawna uważano, że wrażliwa może być jedynie skóra sucha, natomiast tłusta i mieszana są bardziej odporne. Tymczasem nadwrażliwość i skłonność do podrażnień jest od tego niezależna. Sucha skóra pod wpływem drażniących substancji dodatkowo się przesusza, piecze, pojawiają się na niej niewielkie, czerwone plamki. Mieszana i tłusta także piecze, łuszczy się, bywa, że występują duże plackowate zaczerwienienia. Zwykle bardziej wrażliwą skórę mają osoby o jasnej karnacji i o jasnych lub rudych włosach. Skóra wrażliwa występuje na twarzy, szyi i dekolcie.

Najważniejsze jest jednak to, że gdy zastosujemy odpowiednią pielęgnację skóry wrażliwej, czyli odpowiednie preparaty czy kosmetyki, zmienimy nawyki higieniczne i zmniejszymy oddziaływania czynników zewnętrznych, uporczywe symptomy zanikną.

Skóra atopowa

Zupełnie odwrotnie jest w przypadku choroby, jaką jest atopowe zapalenie skóry. Cery atopowej samą pielęgnacją się nie zaleczy. AZS jest bardzo poważnym schorzeniem, które trzeba leczyć dermatologicznie. Co więcej, leczenie czasem wymaga także stałych konsultacji z alergologiem, pediatrą, psychologiem i dietetykiem. Kosmetyki mogą co najwyżej złagodzić nieprzyjemne objawy, ale ich nie zażegnają.

Atopowe zapalenie skóry jest wiec przewlekłą, przebiegającą z okresami zaostrzeń i remisji, zapalną dermatozą skóry. Jest chorobą trwającą praktycznie całe życie. W ciągu ostatnich kilkunastu lat obserwuje się stały wzrost liczby zachorowań². Wystąpienie objawów klinicznych AZS zależy od wielu czynników zarówno genetycznych, jak i środowiskowych.

Jak objawia się AZS?

Głównymi objawami atopowego zapalenia skóry są zaczerwienienie i suchość skóry, jej swędzenie, łuszczenie się i skłonność do nawrotowych zakażeń bakteryjnych. AZS jest również związane z lichenizacją (pogrubieniem) naskórka. Zmiany najczęściej lokalizują się na zgięciach łokciowych i kolanowych, na twarzy i szyi, ale mogą obejmować całe ciało.

AZS silnie wiąże się także z alergicznymi chorobami dróg oddechowych, takimi jak astma i alergiczny nieżyt nosa, stąd nazwa „triada alergiczna”. Zdaniem alergologów, u 80 proc.³ dzieci z AZS w późniejszym wieku rozwijają się inne choroby alergiczne.

BIBLIOGRAFIA

¹ Gliński, W., Rudzki, E. (2003). Alergologia dla lekarzy dermatologów. Lublin: Czelej.
² Ruszkowska, L. (2012). Atopowe zapalenie skóry. Halo! ATOPIA Sezon 2
³ Elżbieta Waszczykowska, Atopowe zapalenie skóry – postępowanie lecznicze. Przegląd Alergologiczny 2004, nr 1, s. 24-29