Atopowe zapalenie skóry u dorosłych - objawy i leczenie

Atopowe zapalenie skóry (AZS) lub tzw. egzema jest przewlekłą chorobą zapalną skóry przebiegającą ze świądem.^1,2 W Polsce średnio 4-6,5% osób populacji ma zdiagnozowane AZS, przy czym wyższy odsetek dotyczy kobiet.³ Częściej dotyczy dzieci, ale jest również chorobą dorosłych (w Polsce: ok. 5% dzieci w wieku 6-7 lat vs. 3% dorosłych).^2,3

Znaki rozpoznawcze AZS

Przebieg i objawy AZS są dość charakterystyczne, jednak ostateczna diagnoza zawsze należy do lekarza. Sucha skóra i ostry świąd to dwa kluczowe objawy, które powinny wzbudzić czujność. Obraz kliniczny może być odmienny w zależności od wieku i stopnia zaostrzenia choroby. Genetycznie uwarunkowana osłabiona funkcja bariery skórnej (pierwsza linia obrony organizmu przed środowiskiem zewnętrznym) jest znakiem rozpoznawczym osób z AZS. Bariera skórna chroni przed alergenami, drobnoustrojami, czynnikami drażniącymi i zapobiega nadmiernemu odwodnieniu.^2,4 Zmieniona zapalnie skóra doświadcza zwiększonej utraty wody przeznaskórkowej i obniżonego nawodnienia warstwy rogowej skóry.⁴

Kilka kroków do złagodzenia objawów atopowego zapalenia skóry (AZS)

Ustalenie diagnozy AZS to pierwszy krok. Następnie, aby odpowiednio kontrolować AZS, lekarz prawdopodobnie weźmie pod uwagę 3 składowe: leczenie stanu zapalnego i świądu odpowiednimi preparatami, odbudowę bariery skórnej i odzyskanie optymalnego nawodnienia skóry oraz zapewnienie podstawowej opieki, aby zapobiec czynnikom zaostrzającym objawy (tzw. „wyzwalaczom”).^1,4,5

Podstawę stanowi unikanie czynników zaostrzających

Unikanie czynników zaostrzających zapobiega niszczeniu już zaburzonej bariery naskórkowej. Na przykład zbyt częste kąpiele bez odpowiedniego późniejszego nawilżenia nie są wskazane. Podobnie przebywanie w środowisku o niskiej wilgotności, nasilony stres emocjonalny, przegrzewanie skóry, jak również ekspozycja na substancje drażniące, tj. rozpuszczalniki i detergenty, mogą zaostrzać zmiany zapalne skóry.¹

Wskazówki dla odbudowy bariery skórnej - pielęgnacja skóry atopowej u dorosłych

Regularna aplikacja kremów oraz preparatów nawilżających i natłuszczających, natychmiast po kąpieli lub myciu rąk, wspomaga regenerację bariery skórnej i nawilżenie skóry, dlatego jest szczególnie zalecana. Preparaty o bardziej złożonym składzie zawierającym lipidy lamelarne lub ceramidy są wskazane z punktu widzenia odbudowy bariery skórnej. Stosowanie preparatów nawilżająco-natłuszczających w przebiegu AZS, utrzymuje funkcję bariery skórnej (zapobiegając nadmiernej penetracji przez drobnoustroje i alergeny), zapewnia odpowiednie nawodnienie, zmniejsza świąd i obniża ryzyko zaostrzeń.^1,4,5 Odpowiednie nawilżenie skóry stanowi kluczowy element kontroli AZS. Dobór właściwych preparatów do pielęgnacji skóry może pomóc w łagodzeniu objawów suchości skóry 1 oraz wydłuży okres remisji.

W przypadku łagodnego oraz umiarkowanego stanu zapalnego warto zastosować preparat niezawierający sterydów, taki jak Bepanthen Sensiderm krem (wyrób medyczny). Formuła zawierająca technologię Lameli LLT złagodzi świąd już w 30 minut. 6 W dodatku produkt może być stosowany nawet na najbardziej wrażliwe miejsca występowania AZS np. twarz.W okresie remisji również warto zadbać o swoją skórę dzięki Bepanthen^® SensiControl (kosmetyk), który wzmacnia barierę ochronną skóry, zapewnia długotrwałe nawilżenie oraz wydłuża okres bez zaostrzeń co najmniej o 3 miesiące.⁷

BIBLIOGRAFIA 

^1. Weston WL, Howe W. Treatment of atopic dermatitis (eczema). In: Corona R (ed.), UpToDate, Topic 1730 Version 63.0 (dostęp: 2018.05.23).

^2. Weston WL, Howe W. Atopic dermatitis (eczema): Pathogenesis, clinical manifestations, and diagnosis. In: Corona R (ed.), UpToDate, Topic 1729 Version 32.0 (dostęp: 2018.05.23).

^3. Sybilski AJ i wsp. Atopic dermatitis is a serious health problem in Poland. Epidemiology studies based on the ECAP study. Postep Derm Alergol 2015; XXXII; 1: 1-10.

^4. Gelmetti C i wsp. Expert Panel on Best Practices in Atopic Dermatitis Management: Outcome and Recommendations. Dermatology News 2015; 10(9): 1-3.

^5. Pelc J I wsp. The structure and function of the epidermal barrier in patients with atopic dermatitis – treatment options. Part two. Adv Dermatol Allergol 2018; XXXV(2): 123-127.

^6. Stettler et al; J Dermatol Treat; 2016 April 11 (7)

^7. Stosowanie Bepanthen^® SensiControl w okresie remisji wydłuża okres między zaostrzeniami. Stettler et al.; J DermatologTreat. 2017 May 24:1-6