Opalanie się a oparzenia słoneczne i zdrowie

Opalanie a promieniowanie UV

Promieniowanie słoneczne to nie tylko światło widzialne, lecz także ciepło i promieniowanie ultrafioletowe (UV), na które wszyscy jesteśmy narażeni. Około 90% promieniowania UVB jest zatrzymywana przez atmosferę, dlatego większość, która osiąga powierzchnię ziemi, składa się z promieniowania UVA. Im wyżej słońce znajduje się na niebie, tym większy poziom promieniowania, a więc zależy ono od pory dnia i pory roku. Około 60% promieniowania UV otrzymujemy pomiędzy godz. 10:00 a 14:00¹. Niewielkie jego dawki są korzystne dla naszego organizmu, a wręcz niezbędne do produkcji witaminy D^1,2. Niestety zbyt długie wystawienie na promieniowanie może skutkować zarówno nagłymi, jak i długotrwałymi konsekwencjami dla zdrowia – zwłaszcza skóry i oczu, a także odporności. Wiele osób postrzega intensywne opalanie jako zupełnie niegroźną czynność, a opalenizna postrzegana jest jako symbol atrakcyjności¹.

Negatywne skutki opalania

Najlepiej poznanym, bezpośrednim efektem opalania jest rumień, potocznie nazywany poparzeniem słonecznym^1,2. Promieniowanie UV uszkadza bezpośrednio nasze DNA, co prowadzi do stanu zapalnego i śmierci komórek skóry. Następuje również rozszerzenie skórnych naczyń krwionośnych, widoczne w postaci rumienia, który pojawia się 3–4 godziny po ekspozycji na słońce². Towarzyszy mu świąd, pieczenie i bolesność. Skóra jest odwodniona i przegrzana – dotyczy to zwłaszcza dzieci, których skóra jest wyjątkowo delikatna³. Z tego powodu u dzieci do poparzeń słonecznych dochodzi częściej niż u dorosłych. Również osoby o jasnej karnacji ulegają oparzeniom częściej i łatwiej niż te o ciemniejszej skórze².

Jak radzić sobie z poparzeniem słonecznym?

Jeżeli doszło już do poparzenia słonecznego, powinniśmy zastosować zimne okłady z wody lub lodu i środki regenerujące oraz nawilżające, np. pantenol. Związek ten regeneruje naskórek po oparzeniu słonecznym, jest bowiem silnym stymulatorem wzrostu i odnowy zarówno komórek naskórka, jak i skóry właściwej. Ponadto pochłania wilgoć z otoczenia i zatrzymuje ją w skórze. Dzięki temu intensywnie nawilża skórę, a ponieważ łatwo w nią wnika, sprawia, że staje się elastyczna, gładka i miękka³.

Preparatem, który wykazuje podwójne działanie poprzez zapewnienie optymalnego nawilżenia i wsparcia naturalnych procesów regeneracyjnych skóry, jest Bepanthen Derm Krem. Dzięki zawartości pantenolu (prowitaminy B5), który jest niezbędny do prawidłowych przemian komórkowych i regeneracji naskórka, wzmacnia naturalną barierę skóry. Bepanthen Derm Krem ma działanie łagodzące i nawilżające, zmniejsza także uczucie dyskomfortu i ściągnięcia skóry, które może się pojawić w związku z jej nadmiernym wysuszeniem⁴.

Co tak naprawdę wiesz o opalaniu?

Przeczytaj poniższe fakty i mity zebrane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), aby sprawdzić, czy znasz prawdę o opalaniu.

1. Opalanie jest zdrowe – nieprawda.

Opalenizna jest reakcją obronną organizmu przed promieniowaniem UV.

2. Opalenizna chroni przed słońcem – nieprawda.

Ciemna opalenizna na jasnej skórze chroni w ograniczonym stopniu, na poziomie filtru SPF 4.

3. Nie można doznać oparzeń słonecznych w pochmurny dzień – nieprawda.

Do 80% słonecznego promieniowania UV może przeniknąć pomimo niewielkiego zachmurzenia.

4. Nie można doznać oparzeń słonecznych, przebywając w wodzie – nieprawda.

Woda zapewnia minimalną ochronę przed promieniowaniem UV, a odbicia promieni od wody mogą zwiększyć ekspozycję na promieniowanie UV.

5. Promieniowanie UV w okresie zimowym nie jest niebezpieczne – nieprawda.

Promieniowanie UV jest zazwyczaj niższe w miesiącach zimowych, ale odbicie światła słonecznego od śniegu może podwoić całkowitą ekspozycję, zwłaszcza na dużej wysokości. Zwróć szczególną uwagę na okres wczesnej wiosny, gdy temperatura jest niska, ale promienie słoneczne są już silne.

6. Używasz filtra słonecznego, więc możesz opalać się dłużej – nieprawda.

Nie należy używać filtrów słonecznych, aby wydłużyć czas przebywania na słońcu, ale w celu zwiększenia ochrony podczas nieuniknionego narażenia na działanie promieni słonecznych. Ochrona, na jaką pozwalają preparaty z filtrem, zależy w znacznym stopniu od prawidłowego ich stosowania.

7. Jeżeli w trakcie opalania robisz przerwy, to się nie poparzysz – nieprawda.

Ekspozycja na promieniowanie UV kumuluje się w ciągu dnia.

8. Jeśli nie czujesz na skórze ciepła promieni słonecznych, to się nie poparzysz – nieprawda.

Oparzenie słoneczne jest spowodowane promieniowaniem UV, którego nie można poczuć. Efekt ogrzewania jest spowodowany przez promieniowanie podczerwone słońca, a nie przez promieniowanie UV¹.

BIBLIOGRAFIA

¹ Global solar UV index. A practical guide. World Health Organization 2002.

² McStay C. i wsp. Sunburn. Dostępne na: http://emedicine.medscape.com/article/773203-overview#showall (dostęp 6.07.2017).

³ Ozga-Michalski E. Leczenie oparzeń słonecznych. Portal farmaceutyczno-medyczny. Dostępne na: https://www.pfm.pl/baza_chorob/dermatologia-praktyczna/leczenie-oparzen-slonecznych-/62 (dostęp 6.07.2017).

⁴ Ulotka produktu Bepanthen Derm Krem.