Niedobór mleka – przyczyny i porady
Niedobór mleka to niedostateczne zaopatrzenie niemowlęcia w pokarm w trakcie karmienia go wyłącznie piersią. Produkcja mleka poprzez gruczoł piersiowy powinna być wystarczająca do tego, aby maluszek rozwijał się prawidłowo.
O niedoborze mleka u niemowlęcia mogą świadczyć:
- utrata masy ciała
- nieprawidłowy przyrost masy ciała
- zmniejszona dobowa ilość moczu
- zmniejszona częstość oddawania stolca
Niedobór mleka bardzo często jest mylony z pozornym niedoborem, który jest jedynie subiektywną oceną cech, które nie mają wpływu na ilość produkowanego mleka. Są nimi np.: wielkość i spoistość piersi, odstępy czasowe między karmieniem (przy karmieniu piersią są krótsze od karmienia mlekiem sztucznym) oraz reakcja dziecka na karmienie. Przyczyny niedoboru mleka możemy podzielić na dwie grupy ze względu na mechanizm ograniczania laktacji.
Niedostateczne opróżnianie piersi
- zbyt długa przerwa od urodzenia do rozpoczęcia karmienia piersią
- zbyt rzadkie przykładanie dziecka do piersi
- zbyt krótkie karmienie
- przedwczesne zaprzestanie karmienia piersią w nocy
- wspomaganie się mlekiem sztucznym
- niedostateczne ssanie mleka przez niemowlę
- nieprawidłowa technika karmienia
Niedostateczna produkcja mleka
- poród przedwczesny
- choroby matki wikłające przebieg ciąży
- choroby matki powodujące nieprawidłową produkcję mleka
- stan po leczeniu chirurgicznym chorób piersi
Odbudowa prawidłowej laktacji wymaga od matek wiele sił i czasu. Nierzadko kobiety potrzebują wsparcia psychicznego. Jest to istotny element postępowania ze względu na fakt, że samopoczucie matek z niedoborem mleka często bywa obniżone. Czują one rozżalenie, mają niższe poczucie wartości jako matki oraz pojawiają się u nich chęci rezygnacji.
Przyczyny z grupy niedostatecznego opróżniania w większości ulegają modyfikacji. W takich przypadkach zaleca się:
- częstsze karmienie niemowlęcia (dzień i noc)
- karmienie z obu brodawek podczas jednego karmienia
- wydłużenie karmienia
- poprawę techniki karmienia
- pozytywne nastawienie do procesu karmienia
- zaprzestanie dokarmiania mlekiem sztucznym po karmieniu piersią (jeżeli dziecko prawidłowo przybiera na masie ciała)
- odciąganie pokarmu (w przypadku niedostatecznego ssania piersi przez niemowlę)
Przyczyny z grupy niedostatecznej produkcji wymagają bardziej skomplikowanej diagnostyki i interwencji lekarskiej. Część z przyczyn jest znana przed porodem, co ułatwia zaplanowanie odpowiedniego postępowania. Nie podejmujmy sami decyzji o tym czy zaprzestać karmienia piersią i przejść na mleko sztuczne. Taka decyzja zawsze powinna być skonsultowana z lekarzem.
Położna, Alina Kienitz
Opracowano na podstawie:
-
Wellstart International & University of California San Diego. Lactation Management,
-
Curriculum Guide. A faculty guide for schools of medicine, nursing and nutrition.
-
California: Wellestart International;1999.
-
Mehta A, Rathi AK, Kushwaha KP, Singh A. Relactation in lactation failure and low milk supply. Sudan J Paediatr. 2018;18(1):39-47. doi:10.24911/SJP.2018.1.6