Jak i w czym kąpać noworodka i niemowlaka?
Autorka rozdziału: mgr Ewa Kamińska
Specjalista pielęgniarstwa położniczego i neonatologicznego
Kąpiel jest podstawowym elementem pielęgnacji dziecka. Aby była ona przyjemna zarówno dla maluszka, jak i jego rodziców, należy się do niej wcześniej przygotować. Obecnie kąpiel przeprowadzana jest tak często, jak wynika to z potrzeb dziecka. Według Brytyjskiego Towarzystwa Położnych codzienna kąpiel nie jest zalecana. Jednak czas oraz częstotliwość kąpieli zależą od rodziców. Należy podkreślić, że wieczorna kąpiel, dotyk i masaż wykonywany przez obojga rodziców staje się pewnego rodzaju rytuałem i wykazuje działanie uspokajające oraz poprawia jakość snu u większości dzieci.
Przed przystąpieniem do kąpieli przygotuj sobie:
do toalety twarzy:
- miseczkę z ciepłą przegotowaną wodą,
- waciki,
- patyczki do nosa,
- 0,9% roztwór soli fizjologicznej lub wodę morską.
do kąpieli:
- wanienkę, najlepiej profilowaną,
- ręcznik (najlepiej z kapturkiem),
- pieluszki tetrowe, ewentualnie pieluszkę jednorazową,
- czyste ubranko na zmianę,
- kocyk lub rożek,
- bawełnianą myjkę,
- płyn do kąpieli, najlepiej z dozownikiem,
- kosmetyki do pielęgnacji niemowląt, najlepiej hypoalergiczne,
- szczotkę do włosów.
Pamiętaj, że dziecko nie powinno być kąpane bezpośrednio po karmieniu lub zaraz przed nim.
Przed rozpoczęciem kąpieli sprawdź, czy wszystkie niezbędne rzeczy masz w zasięgu ręki oraz czy temperatura pomieszczenia jest odpowiednia – powinna wynosić ok. 22-24oC. Następnie na przewijaku lub stole przygotuj wszystkie przedmioty potrzebne do kąpieli, rozłóż ręcznik, na nim ułóż tetrową pieluszkę. Obok ułóż czyste ubranko. Na dnie wanienki połóż antypoślizgowy materacyk lub tetrową pieluszkę, następnie wypełnij wanienkę ciepłą wodą na wysokość 5-7 cm. Temperatura wody w czasie kąpieli powinna wynosić 36-37oC.
Pierwsze przygody z wodą, czyli kąpielowe ABC
Rozbierz dziecko i połóż je na przygotowanym wcześniej ręczniku, pamiętając, aby pieluszkę zdjąć na samym końcu. Rozebrane maleństwo przykryj pieluszką, aby nie zmarzło.
Kąpiel maleństwa zaczynamy od toalety twarzy. W pierwszej kolejności myjemy oczka.
Weź czysty wacik kosmetyczny, zamocz go w przegotowanej ciepłej wodzie i jednym zdecydowanym ruchem przemyj najpierw czółko.
Następnie myjemy wacikiem policzki oraz miejsce nad noskiem.
Na końcu myjemy wacikiem bródkę maleństwa.
Po umyciu twarzy kolejnym czystym wacikiem przemywamy uszka oraz obszar a uszami.
Zamocz bawełnianą myjkę w ciepłej wodzie z dodatkiem płynu do kąpieli i namydl dokładnie szyję.
Kolejno umyj miejsce pod pachami, rączki i klatkę piersiową do wysokości pępka.
Obróć maleństwo na bok i umyj plecy do wysokości kości krzyżowej.
Następnie delikatnie obróć maleństwo z powrotem na plecy, rozepnij pieluszkę i umyj dokładnie pachwiny od ud w kierunku stópek, na samym końcu wymyj pośladki, zgodnie z zasadą od części najczystszej do najbrudniejszej.
Na końcu jeszcze raz delikatnie odwróć maleństwo na boczek i dokładnie wymyj pośladki.
Owiń maluszka pieluszką tetrową, następnie razem z pieluszką delikatnie, lecz zdecydowanym ruchem włóż go do wanienki. W pierwszej kolejności zanurz pośladki, opierając je o dno wanienki, natomiast tułów oraz główkę ułóż wygodnie na swojej ręce, podtrzymując maleństwo za bark tak, by Twoje dziecko czuło się bezpiecznie, a Twoja druga ręka pozostała wolna.
Po oswojeniu się maluszka z wodą ręką, która pozostaje wolna, rozwiń pieluszkę i dokładnie spłucz skórę dziecka. Na końcu kolistymi ruchami wymyj mu główkę. Po dokładnym umyciu maluszka, podtrzymując jedną ręką jego pośladki, a drugą ręką plecy oraz główkę, delikatnie wyjmij go z wanienki. Jeżeli ktoś bliski towarzyszy Wam w kąpieli, poproś, aby przykrył dziecko pieluszką tetrową, pamiętając jednak, by nie wykonywać gwałtownych ruchów.
Jeżeli twoje dziecko ma suchą skórę, wsmaruj w nią niewielką ilość emolientu np. Bepanthen® Derm Krem. Pupę posmaruj maścią, taką jak np. Bepanthen® Baby. Na końcu załóż dziecku czyste ubranko i pieluszkę.
Technika wkładania maleństwa do wanienki
Po dokładnym namydleniu maleństwa owiń dziecko w pieluszkę tetrową, następnie jedną ręką podtrzymaj główkę dziecka, chwytając za przeciwległe ramie, a drugą ręką podtrzymuj pośladki.
Następnie delikatnie włóż dziecko do wody, zanurzając je od pośladków, potem nóżki oraz tułów, cały czas podtrzymując główkę. Drugą rękę masz wtedy wolną i swobodnie możesz myć maluszka.
Po dokładnym umyciu maleństwa delikatnie wyciągnij je z kąpieli, również podtrzymując główkę i trzymając dziecko za przeciwległe ramię, a drugą ręką za pośladki. Uważaj, aby dziecko się nie wyślizgnęło, ponieważ jego skóra po kąpieli może być śliska.
Czytaj więcej
Chłopiec czy dziewczynka
Okolica narządów płciowych niemowlęcia wymaga szczególnej pielęgnacji, ponieważ skóra w tym miejscu jest bardzo wrażliwa. Toaletę miejsc intymnych należy wykonywać nie tylko podczas kąpieli, ale najlepiej przy każdorazowej zmianie pieluszki.
Ciemieniucha niemowlęca
Ciemieniucha to grube żółte łuski powstałe na skórze maluszka w efekcie nadmiernego działania gruczołów łojowych dziecka. Ciemieniucha na głowie dziecka nie daje żadnych dolegliwości, poza tym, że utrudnia skórze oddychanie. Warto jednak zadbać o kondycję główki maluszka.
Czy ząbkowanie może wywołać pieluszkowe zapalenie skóry?
Okres ząbkowania, który często następuje około szóstego miesiąca życia, jest trudny zarówno dla rodziców, jak i dla dziecka. W tym okresie dziecko bywa nie w humorze, łatwo się irytuje i pojawiają się u niego pewne drobne objawy, które powszechnie tłumaczy się ząbkowaniem.