Ciemieniucha u noworodka i niemowlaka - co to jest i jak sobie z nią radzić?
Autorka rozdziału: mgr Ewa Kamińska
Specjalista pielęgniarstwa położniczego i neonatologicznego
Ciemieniucha to grube żółte łuski powstałe na skórze maluszka w efekcie nadmiernego działania gruczołów łojowych dziecka. Może wystąpić w postaci pojedynczych łusek lub pokrywać większą część główki. Ciemieniucha może powstać u dziecka już w kilka dni lub tygodni po urodzeniu. Ma ona postać żółtej skorupki tworzącej się na owłosionej skórze głowy. Początkowo żółtawe łuski powstałe na głowie mogą być nieliczne, następnie mogą pokryć prawie całą głowę. Ciemieniucha na głowie dziecka nie daje żadnych dolegliwości poza tym, że utrudnia skórze oddychanie. Uważa się, że główną przyczyną powstania ciemieniuchy jest niedojrzałość gruczołów łojowych oraz duża wrażliwość skóry niemowlęcia. Zdarza się, że ciemieniucha występuje u dzieci w okolicy brwi, pomiędzy nimi oraz za uszami. Dziecko takie należy obserwować pod kątem alergii.
Około godzinę przed kąpielą natłuść główkę dziecka oliwką (lub oliwą z oliwek). Następnie dokładnie umyj maleństwu główkę delikatnym szamponem odpowiednim do jego wieku.
Jeżeli łuski na głowie dziecka występują w niewielkiej ilości, nie wymaga to specjalnego postępowania. Myj codziennie główkę dziecka szamponem, a następnie dokładnie wyszczotkuj szczotką z miękkiego włosia. Jeżeli jednak ciemieniucha jest bardziej rozległa, wtedy główkę natłuść oliwką (można zastosować oliwę z oliwek) na godzinę, a nawet na kilka godzin, przed wieczorną kąpielą. Dzięki temu łuski staną się miękkie i łatwiej będzie je usunąć. Następnie umyj dziecku dokładnie główkę, stosując łagodny szampon (na rynku są dostępne specjalne szampony przeznaczone na ciemieniuchę). Ważne jest, aby szampon był odpowiedni do wieku Twojego maluszka.
Po umyciu główkę dokładnie wyszczotkuj. Najlepsza jest do tego średnio miękka szczoteczka. Nie używaj grzebienia, który dodatkowo może podrażnić skórę maleństwa. Ważne jest, aby łusek ciemieniuchy nigdy nie wyczesywać na sucho, ponieważ łatwo można uszkodzić skórę główki. Zabieg ten powtarzaj do czasu zniknięcia ciemieniuchy.
W domu nie zakładaj dziecku czapki, ponieważ łatwo je przegrzać, a skóra główki pod czapką nie może prawidłowo oddychać. Czasami ciemieniucha nie chce zniknąć. Możesz wykonać wtedy kompres z nasączonego oliwką (lub oliwą z oliwek) gazika, który umieszczamy pod bawełnianą czapeczką na minimum kilka godzin. Po tym czasie umyj dziecku główkę i wyczesz włoski. Jeżeli ten zabieg nie przynosi rezultatu, skontaktuj się z lekarzem pediatrą, ponieważ może to być pierwszy objaw alergii. Bezwzględnie skontaktuj się z pediatrą, jeżeli łuski i strupki występują nie tylko na głowie, lecz także w innych miejscach ciała, skóra dziecka w zmienionych miejscach jest mocno zaczerwieniona albo ciemieniucha mimo odpowiedniej pielęgnacji długo nie ustępuje.